Það væri mikil synd og skömm ef þetta blogg næði að drabbast niður. Vandamálið með hina miklu bókmenntaáherslu er að það líður gjarnan nokkur tími á milli lestri bóka - að maður tali nú ekki um þegar allar bókmenntapælingar enda í einhverjum útvarpsþáttum í stað þess að enda hér.

Ég mæli með áherslubreytingu. Þ.e. útvíkkun á sviði þessa bloggs. Nýja sviðið mætti afmarkast af hlutum á borð við: "allt sem við höfum áhuga á og finnst þess virði að ræða". Ætti það að vera hæfilega niður njörvað.

Með það í huga færi ég ykkur klassískan 20. aldar tónlistargjörning:

Fannst rykfallið uppi á drafthillu blogger. Skrifað fyrir tveimur og hálfu ári sem svar við þessari snilli. Og það verður eina afsökunin sem gefin er upp.

Ó hve tímarnir hafa breyst.


Það var skorað á mig að halda kvæðabálknum áfram. Ég er reyndar ekki alveg viss um að þetta geti kallast ljóð en kemst kannski nálægt því:

"Friðvænn og frilla hans" stíga á stokk

Gagnrýnandi nr. 1 ...
...kom á frumsýningu og brosti allan hringinn.
Brosið hvarf ekki í gegnum sýninguna
og hlátrasköllin voru með þeim hæstu.
Hamingjuóskirnar voru eftir því
Allir stóðu sig gífurlega vel, leikstjórnin
óaðfinnanleg og handritið stráð gullmolum.
Kermill var einstaklega hæfileikaríkur
í hlutverki dúkarans.
Í partýinu var hver einasti leikari kysstur í bak og fyrir.
Gagnrýnandi staulaðist heim í dagrenningu
með aðalleikaranum.
Umsögnin bar þess keim:
"Sýning var stórkoslega skemmtileg og leikarar fóru á kostum.
Áhorfendur skemmtu sér vel og leikgleðin var í fyrirrúmi.
Leikfélagið kann svo sannarlega að skemmta áhorfendum.
Ó, þessi tæri einfaldleiki."

Gagnrýnandi nr. 2 ...
...kom á fimmtu sýningu
og lét lítið fyrir sér fara á sjötta bekk.
Brosti út í annað og lét ekkert uppi.
Gagnrýnin birtist þrem dögum síðar
var löng og ítarleg
rakti sögu leikfélagsins í smáatriðum
ásamt því að fjalla um mikilvægi áhugaleikhúss í menningarflórunni.
Um leikritið sjálft sagði aðeins:
"Sýningin var frambærileg og ágætlega unnið úr efniviðnum.
Skemmtileg nýting á leiktjöldum.
Nokkur ljóður var á skýrmælgi leikara."

Gagnrýnandi nr. 3 ...
...ætlaði ekki að mæta á sýningu
en var hótað öllu illu af ritstjóranum.
Leikurum leist ekki á þrumuskýið
sem hékk yfir haus hans út leikritið.
Það var mál manna að það kvöld
hafi sýningin verið einstaklega kraftmikil.
Maðleiður matsveinn náði nýjum hæðum í gormasenunni.
Stírlíður gangastúlka fór í fyrsta sinn rétt með textann.
Gagnrýnin birtist næsta dag
og kom lítið á óvart:
"Viðvangislegt rusl. Mér leiddist og sætin voru hörð."

Gagnrýnandi nr. 4 ...
...mætti of seint og settist á fremsta bekk.
Leikarar reyndu að leiða hann hjá sér
en fylltust örvæntingu
þegar honum stökk ekki bros í bestu atriðunum
Í dramatísku uppgjöri
þegar Friðvænn stakk Valdeiðu ástkonu sína
á hol með blekpenna
fór gagnrýnandinn á klósettið.
Leikarar svipuðust um eftir honum í uppklappi
en hann var á bak og burt.
Þegar gagnrýnin birtist
var farið lofsamlegum orðum um sýninguna
"þótt vissulega hafi verið hnökrar á henni.
Enda aðeins um áhugaleikhús að ræða.
Væri hin best skemmtun á árshátíð."
Verst að sýningum lauk 2 mánuðum áður.
Nafn leikstjóra var vitlaust stafsett.


Gagnrýnandi nr. 5 ...
... mætti ekki.
Enda 4 umsagnir meira en nóg fyrir eitt áhugaleikhús.

Hó hó hó Helgi Há

Í skammdegisþunglyndi vetrarsólstaða heyrast gjarnan háværar raddir sem deila um rétta útgáfu af vinsæla jólalaginu "Jólasveinar ganga um gólf". Svona þekkir hvert skólabarn vísuna:

Jólasveinar ganga um gólf
með gylltan staf í hendi
móðir þeirra sópar gólf
og flengir þá með vendi

Upp' á stól
stendur mín kanna
níu nóttum fyrir jól
fer ég til manna

Engin listasmíð en sannarlega heimilisleg. Bragfræðipúritana hins vegar verkjar í eyrun af ósamræmi stuðlanna og hjartað af ólógík þeirri að hinir fjallbúandi íslensku jólasveinar skuli hafa komist yfir gyllta stafi uppi á öræfum. Einnig þykir furðum sæta hversu ólýrískur ljóðmælandi er með því að einfaldlega lýsa á hlutlausan hátt sínu nánasta umhverfi: "Upp' á stól stendur mín kanna". Ófáar kenningar spruttu upp hvað væri í raun í þessari merku könnu en lítið verið um niðurstöður. Árið 1981 ofbauð Helga Hálfdánarsyni þvílíkt að hann opinberaði fyrir þjóð þá útgáfu sem hann taldi að hlyti vera hin rétta og upphaflega:

Jólasveinar ganga um gátt
með gildan staf í hendi.
Móðir þeirra hrín við hátt
og hýðir þá með vendi.

Upp á hól
stend ég og kanna
níu nóttum fyrir jól
þá kem ég til manna.

Vandamálið er að þarna er Helgi að gefa sér það að höfundur ljóðsins hafi eitthvað kunnað fyrir sér í bragfræði og jafnvel verið heil(l) á geði. Fyrir því liggja engar sannanir. Fyrir Helga var það óhugsandi að íslenskt Skáld - og það Fornt Skáld - sendi frá sér nokkuð annað en rétt kveðið og vel rímað alþýðuljóð um heimilisofbeldi á jólahátíð.

Þetta er ekki eina dæmið um forræðishyggju Helga Hálfdánarsonar. Árið 1983 hafði hann sig allan í frammi við að fá homma og lesbíur til að hætta að kalla sig homma og lesbíur. Þótti honum orðin ekki hafa nógu jákvæða skírskotun og vera þar að auki ekki nógu málfræðilega þjál. Stakk hann upp á hóma og lesbu í staðinn. Einnig var honum orðið samkynhneigð þyrnir í augum og vildi frekar notast við orðið kynhvarfi. Beið hann síðan spenntur eftir þakkartárum íslenskra hóma og lesba. Það varð varð lítið um þau en í staðinn bentu hommar og lesbíur kurteisislega á að þau skyldu kalla sig það sem þeim sýndist takk fyrir og að kynhvarfi væri bara orðið kynvillingur í sparifötum. Hafði Helgi því ekki erindi sem erfiði.

Hvað jólalagið varðar kunnu margir Helga mikla þökk fyrir framtakið og reyna enn í dag að básúna út fagnaðarerndi hans. Samt tel ég nú að fyrri útgáfan sé sungin frekar linnulaust á hverju jólaballi.

All is well - gleðileg jól!

"With the world's cultures being ravaged and destroyed, from end to end, by viciously inappropriate technologies, with wars raging everywhere, with whole populations being wiped out, and deliberately, for the benefit of ruling castes, with the wealth of every nation being used almost entirely for war, for preparations for war, propaganda for war, research for war; with the general levels of decency and honesty visibly vanishing, with corruption everywhere - with all this, living in a nightmare of dissolution, was it really possible, it may be asked, for these poor creatures to believe that "on the whole" all was well?
The reply is - yes.
[...]
It is not too much to say that in a country devastated by war, lying in ruins, poisoned, in a landscape blackened and charred under skies low with smoke, a Shikastan was capable of making a shelter out of broken bricks and fragments of metal, cooking himself a rat and drinking water from a puddle that of course tasted of oil and thinking "Well, this isn't too bad after all ...""
(Doris Lessing: Shikasta, 1979)

F says:
úff þú hefur ekki séð síðustu kilju?
kolbrún bergþórs var að mæra stephen king - allt í lagi, fínt mál. Og Egill Helgason spyr: "En er þetta alvöru rithöfundur?"
Og þau eru öll straight-faced bara eins og þetta sé hin eðlilegasta spurning ...
L says:
wtf!
F says:
og já, Kolbrún reynir að færa fyrir því rök að þetta sé alvöru höfundur ekki bara afþreyingarhöfundur - enda sé hann sko á toppi afþreyingarbókmenntanna
L says:
mér þætti gaman að heyra Egil Helgason svara spurningunni: "hvað er alvöru rithöfundur"
F says:
og það furðulega er að þau virðast hafa þetta menningarlega forræði (svo ég slái um mig með uppskrúfuðu fræðimáli)
L says:
hann heldur kannski að hann sé að spyrja spurningar fyrir hina mýmörgu bókmenntaelítuspekúlanta sem væntanlega horfa á Kiljuna og hafa reist augabrúnir í hundraðatali þegar Kolbrún dirfðist að viðra nafn Stephen King í þessum hámenningarlega þætti
F says:
honum finnst þau eflaust ofboðslega djörf að fjalla um svona alþýðubókmenntir
L says:
og páll baldvin viðurkennir skömmustulega að hafa lesið heila Stephen King bók :D
F says:
hann er svona fulltrúi snobbliðsins - hlustar svona hálf-hæðnislega á orðavaðalinn og æsinginn í Kolbrúnu (sem er þá væntanlega fulltrúi tilfinningaríkra alþýðulesenda eða eitthvað)
L says:
tja - hún fær a.m.k. þá rullu í þessum þætti
F says:
það er eiginlega brandari að fylgjast bara með Páli Baldvini fylgjast með Kolbrúnu tala...
L says:
ég mæli með drykkjuleik:
1 sopi þegar Kolbrún verður æst
1 sopi þegar Egill tala yfrilætislega um alvöru bókmenntir
1 sopi þegar Páll Baldvin ranghvelfir augum yfir almennu menningarleysi
Klára 2 tequilaflöskur í einum slurk þegar eitthver þeirra segir "hey! hefur einhver lesið góða vísindaskáldsögu nýlega?"
F says:
:D
F says:
stórgott

Nú finnst mér mál komið að kvikmyndaklúbbur Reifararotta verði settur formlega á laggirnar. Horft verður á einhverja vel valda og þematengda kvikmynd sem vonandi munu glæða umræður og skoðanaskipti hér á síðunni. Gaman væri að sjá hverjir sýna slíku áhuga.

Nokkrar hugmyndir sem fæðst hafa að undanförnu:

The Pervert's Guide to Cinema - athyglissjúki menningarfræðingurinn og heimspekingurinn Slavoj Zizek tekur kvikmyndir í djúpa sálgreiningu.

Grey Gardens - heimildarmynd frá árinu 1975 um afar sérstakar mæðgur sem búa í niðurníddu sveitahúsi í Bandaríkjunum og eigin hugarheimi og státa af tengslum við Kennedy fjölskylduna. Verið er að gera leikna mynd eftir þessari sem frumsýnd verður á árinu.

The Nines - þrjár sögur fléttast saman á hátt sem ekki er hægt að segja frá án þess að spilla fyrir

The Ten - hvað þýða boðorðin 10 í raun og veru? Guð var ekki spurður álits.

Intolerance - epískt stórvirki frá árinu 1916 um skort á umburðarlyndi í gegnum aldirnar. Gerð áður en frásagnarlist kvikmyndanna öðlaðist einhvers konar mynd.

The Lathe of Heaven - byggð á bók eftir Ursulu K. Le Guin. Maður getur breytt raunveruleikanum í gegnum drauma sína. Endurgerð árið 2002. - búin

Bis ans Ende der Welt - draumkenndur framtíðarvegatryllir Wim Wenders sem gerist árið 1999.

Picnic at Hanging Rock - byggð á sönnum atburðum um ástralskar skólastúlkur sem hverfa á undarlegan hátt í skólaferðalagi.

Southland Tales - önnur mynd leikstjórans Richard Kelly sem skóp sér frægð með Donnie Darko. Hefur fengið grífurlega misjafna dóma og verið endurklippt aftur og aftur. Ku hafa einhver óljós tengsl við Flow my tears, the policeman said eftir Philip K. Dick.

Seconds - scifi mynd frá árinu 1966 um heim þar sem hægt er að öðlast nýtt líf í bókstaflegri merkingu.

Endilega komið með einhverjar fleiri.

Bætt við af Auði:

Solyaris - ókennileg hlutir gerast á geimstöð þar sem sálfræðingur hittir aftur látna eiginkonu sína

Zardoz - Sean Connery sprangar um í framtíðinn á þessum klæðnaði. Þarf að segja meira?

Frankenstein Unbound - byggð á fanfiction skáldsögu Brian Aldiss

TILKYNNING

Bókaforlagið Sick Sisters kynnir nýja metsölubók í smíðum:

The Retarded God
Conversations between my sister and god, when she traveled in a space-faring university to heaven

Aftan á bókarkápu segir:
When God, the racist babykiller sadist and psychological twin of Bush, summoned Audur to fly her university to Heaven he sure was in for a treat.
Audur, the deformed literary scientist, might have been wearing mismatching socks and have her ginormous baby sleep in a drawer in her desk, but none the less she had things to say, and songs to sing in protests.

Missið ekki af jólabókinni árið 2008.

Í tilefni þessa mun útgáfufélagið Sick Sisters bjóða Reifararottum í stórkostlegt hugmyndafæðingar-teiti (sem er nokkurs konar for-útgáfuteiti) einhvern tímann í apríl. Drög að dagskrá eru á þessa leið:

Fordrykkir og fagnaðarsöngur.
Meiri fordrykkir og almennt slúður.
Aðeins meiri fordrykkir á meðan Þórdís leikles valda kafla úr Biblíunni.

Aðaldrykkir og fagnaðarsöngur.
Ásta dáist að hugmyndinni og heldur langa ræðu.
Meiri aðaldrykkir og almennt slúður.
Auður les úr bókinni með gullbarkanum. Fangor sér um tilþrifaríka leiktúlkun textans.

Aðeins fleiri drykkir.
Skotta og Fangor útskýra í löngu máli hinar flóknu kenningar sem liggja að baki öllum skrifum þeirra á reifararottum.
Almenn fagnaðarlæti og ólæti.

Staðsetning nánar auglýst síðar. Munið: No pants or skirts allowed (for obvious reasons)

Hárnákvæm listvísindi

Til allra þeirra sem vinna nú hörðum höndum að gáfulegum bókagreiningum til birtingar hér á þessum lifandi vettvangi nútíma bókvísinda er hér orðsending frá Pierre Bourdieu, nýja vini mínum:

... a rigorous science of art must, pace both the unbelievers and iconoclasts and also the believers, assert the possibility and necessity of understanding the work in its reality as a fetish; it has to take into account everything which helps to constitute the work as such, not least the discourses of direct or disguised celebration which are among the social conditions of production of the work of art quo object of belief.
(Pierre Bourdieu: "The Field of Cultural Production, Or: The Economic World Reversed", bls. 317.)

Því við stefnum jú ekki að minna en fullkomnun.